tatilde sağlık

SAĞLIK REHBERİ

Tatile çıkacaksınız...... Hepimiz hayalimizdeki tatil için planlar yapıyoruz. Gideceğimiz yer ister yurtiçinde ister yurtdışında olsun, temel amacımız stresten uzaklaşıp, yorgunluğumuzu atmak, enerji toplamak, yeni yerler görmek, yeni kültürler tanımak, farklı yemekler tatmak, sevdiklerimizle hoş vakit geçirmek...

Ama bazen beklenmeyen kazalar ve hastalıklar tatil mutluluğuna gölge düşürebilir. Tropik bir adaya gidiyorsanız seyahat öncesinde ne yapmanız gerekir.Uzun bir uçak yolculuğunu nasıl rahat geçireceksiniz? Güneşin altında fazla kalıp, rahatsızlandınız mı? Tansiyon, şeker veya kalp gibi kronik bir hastalığınız varsa ne gibi önlemler aldınız?

Çarşı Tatil, tatile çıkanların işine yarayabilecek sağlık bilgilerini, bu kitapçıkta topladı. Tatilden tatsız anılarla dönmemek için, bavulunuzu hazırlamadan önce kitapçığınızı almayı unutmayın...

İyi tatiller!

YOLCULUK ÖNCESİ YAPILMASI GEREKENLER

Gideceğiniz yerin fiziksel ve çevresel özellikleri hakkında bilgi edinin, sağlık konusunda yapılacak önerileri dikkate alın
Yolculuk öncesinde genel bir sağlık kontrolünden geçin.
Tropikal ülkelere gidiyorsanız gerekli aşıları yaptırın.
Her zaman ilaçlarınızı yedekleyin.
Gözlük ya da kontakt lens kullanıyorsanız, yanınıza yedeklerini alın.
Kişisel hijyen malzemelerinizi almayı unutmayın.
Valizinizde küçük bir ilkyardım çantası bulundurun.
Geçerli ve kapsamlı bir sağlık sigortası için seyahat acentanıza danışın.
RİSKLİ BÖLGELER

Genel hijyenik şartların uygun olmadığı Asya, Afrika ya da Güney Amerika ülkelerinde bulaşıcı hastalıklara yakalanmamak için bazı önlemler alınmalıdır.

Bu bölgelerdeki içme sularına güvenilmemeli, açıkta satılan yiyecekler yenilmemelidir. Seyahat çantasında klor tableti, böcekler ve uçan haşerat için ilaç ile cibinlik bulundurulmalıdır.

Gidilecek bölgede risk oluşturan bulaşıcı hastalıklardan korunmak için, hangi aşıların olunması gerektiği bir uzmandan öğrenilmelidir.

RİSKLİ GRUPLAR

Yüksek Tansiyon ve Kalp Hastaları

Yüksek tasiyon ve kalp hastaları, güneşten sonra soğuk denize ve klimalı ortama girmek gibi ani sıcak-soğuk farklılıklarından ve aşırı sıcak ortamlardan korunmalıdır.
10:00-16:00 saatleri arasında güneşte kalmak kalp krizi riskini artırır, vücutta su ve tuz kaybına yol açarak bayılma ve ritm bozukluklarına sebep olur.
Kalp hastaları tatillerde egzersizlerini aksatmamalı, açık havada ve serin yerlerde haftada en az üç gün tempolu yürüyüş yapmalıdır.
Şeker Hastaları

Şeker hastaları seyahat süresince insülin ve diyet tedavilerini aksatmamalı, yolculuk boyunca diyet ürünlerini yanlarında bulundurmalıdır.
Hamileler

Hamilelik döneminde sık aralıklarla dinlenmeye ve yürümeye izin verecek yolculuklar tercih edilmelidir. Mümkünse, beklenen doğum tarihine 8 hafta kala yolculuk yapılmamalıdır.
YOLCULUK SIRASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

Uçak Yolculuğu

Basınç farkı, üst solunum yollarında iltihap, alerji ve sinüzit problemi olan hastalarda şiddetli baş ve kulak ağrısına neden olabilir. Esneme, burnu tıkayarak yutkunma, sakız çiğneme gibi yöntemler faydalı olabilir.

Damar iltihabı (tromboflebit) olan hastalar, uçuş sırasında bacak egzersizleri ve sık sık 1-2 dakikalık yürüyüşler yapmalıdır.

Kalp krizi geçirmiş hastaların 6 haftadan önce uçak yolculuğu yapmaları sakıncalıdır.

Hafif yüksek tansiyonu olan hastalar, uçak yolculuğundan etkilenmemekle birlikte, uçuş stresinden kaynaklanan aşırı heycanlanmalara karşı sakinleştirici ilaçlar kullanabilir.

Sürekli ilaç kullanan hastalar, ilaçlarını mutlaka yanlarına almalı bagaja vermemelidir.

Ekonomi Sınıfı Sendromu

Uzun süren uçak ve otobüs yolculukları sırasında hareketsiz kalmak, toplar damarlarda dolgunluğa yol açarak, bacakta pıhtı oluşmasına neden olabilir. Bu pıhtı yerinden oynayıp akciğerleri tıkadığında ölümcül sonuçlar doğabilir.

Özellikle 40 yaş üzerindekiler, varisi olanlar, sigara içenler, sigarayla birlikte doğum kontrol hapı kullananlar, hamileler, yakın zamanda karın ve bacak ameliyatı geçirenler, normalden fazla kilolu insanlar ekonomi sınıfı sendromu için riskli grup içinde yer alır.

Ekonomi sınıfı sendromu, yolculuktan hemen önce 1 tablet aspirin alarak ve her 2 saatte bir uçak içinde küçük yürüyüşler yapmakla engellenebilir.

Zaman Farkı Rahatsızlıkları

Ülkeler arasında yaşanan zaman farkından dolayı, yeme ve uyku düzeni bozuklukları ortaya çıkabilir. Başlıca etkileri, terleme, halsizlik ve hazımsızlıktır.

Yolculuk sırasında saat başı egzersiz yapmak, bol bol su içmek, sigara ve alkolden uzak durmak, 45 dakikadan fazla uyumamak, mümkün olduğunca günışığında kalmak, zaman farkından doğan rahatsızlıkları azaltır.

Araç Tutması

Yolculuk esnasında denge sisteminin görsel ve işitsel olarak aşırı uyarılması sonucu oluşur.

Yaşın küçülmesi ve içinde bulunulan aracın küçüklüğü taşıt tutması riskini artırır.

Yolculuk sırasında hafif sulu gıdalar alınmalı ve alkol tüketilmemelidir. Güneş gözlüğü ve bir objeye konsantre olmak taşıt tutmasını azaltır. Otomobilde en az sallanan ön koltukta, otobüste orta kısımda, gemide orta alt kısımda ve uçakta kanat bölgesinde oturmak faydalıdır.

Araç tutmasına karşı yolculuktan hemen önce ilaç da alınabilir.

SICAK VE GÜNEŞİN ETKİLERİ

Sıcak ( güneş) Çarpmaları

Genelde yaşlılar, sişmanlar, çocuklar ve kalp hastaları arasında görülür. Vücuttaki su ve tuzun aşırı terlemeyle kaybından dolayı oluşur.

Belirtileri yüz ve baş derisinin sıcak ve kızarık olması, halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi, huzursuzluk ve bulantıdır.

Basit güneş çarpmalarında, hasta soğuk bir ortama alınmalı, düz olarak yatırılıp bacakları hafif yükseğe kaldırılmalıdır. Hastanın derisi soğuk su veya soğuk örtülerle dıştan soğutulmaya çalışılmalıdır. Daha ağır durumlarda hasta mutlaka hastaneye götürülmeli, kaybettiği sıvı damar yoluyla telafi edilmeli, gerekirse oksijen tedavisi uygulanmalıdır.

Güneş Yanıkları

Güneş yanıkları, güneşte kalmayı izleyen 24 saat içinde ortaya çıkar ve 72 saat sürebilir.

Güneşten korunmak için, ten rengi ne olursa olsun, koruyucu güneş yağı, ince penye giysiler, şapka ve güneş gözlüğü kullanılmalıdır. Araç içinde de güneşten korunmak gereklidir.

Yanıklara yoğurt ya da içeriği bilinmeyen yağlı kremler sürülmemeli, sadece soğuk suyla ıslatılmış tülbent kullanılmalı, eğer yaralar sulu ise mutlaka bir doktora gösterilmelidir.

Güneş Lekeleri

Güneş ışınları, atmosferdeki değişimle doğal dengenin bozulmasına yol açar. Ultraviole ışınları cilde daha çok zarar verir. Bu durumda derinin en önemli savunma mekanizması, renk pigmenti olan melanini artırmaktır.

Ciltte sonradan oluşan her kahverengi veya siyah leke zararlı değildir. Bunların çoğu zararsız ve "çil" diye adlandırılan ufak lekelerdir. Çiller özellikle açık renkli insanlarda güneşten sonra çıkar, kışın ise etkisini kaybedip solar.

Güneşe çıkarken her zaman koruma faktörlü bir krem kullanmalı, öğlen 12:00-15:00 saatleri arasında güneşten korunmalıdır.

Aşırı Terleme (Hiperhidrozis)

Terlemeden sorumlu sinir sisteminin aşırı çalışmasıyla meydana gelir. Enfeksiyon, diyabet, menapoz, kanser gibi başka bir hastalığa bağlı değilse, sebebi fiziksel ve psikolojik uyarılardır.

MİKROBİK HASTALIKLAR

Dış ve Orta Kulak İltihabı

Kulağa su kaçması halinde görülür ve mikroplu havuzlardan bulaşır.

İlk belirtileri aşırı şişlik, lokal ya da genel ateş, kulak ağrısı ve akıntısıdır.

Kalabalık havuzlara girmeyerek ve kirli sahillerden uzak durarak kulak tıkacı kullanarak önlem alınabilir. Tedavi için ateş düşürücü, antibiyotik ve ödemi azaltan ilaçlar kullanılabilir.

Göz Enfeksiyonları

Havuz ve denizlerdeki bakteriler, gözlerde enfeksiyona yol açabilir.

Belirtileri gözlerde kaşıntı, akma ve kızarıklıktır. Deniz gözlüğü kullanarak, temiz deniz ve havuza girerek önlem alınabilir.

Lens kullananlar lenslerini tavsiye edilen sürenin üzerinde gözlerinde tutmamalıdır. Göze bir cisim kaçtığında, uzmana başvurmak yararlı olacaktır.

İshal

Karın ağrısı, halsizlik, kas ve eklem ağrıları ishalin en belirgin özellikleridir.

Yenilen gıdaların temizliğine dikkat etmek, açıkta satılan ve kötü kokulu yiyeceklerden uzak durmak, tuvaletten sonra elleri yıkamak, pet şişelerdeki içme suyunu tercih etmek, abur cubur yememek, alınabilecek tedbirler arasındadır.

İshalin tedavisi için bol tuzlu sıvılar tüketilmeli, ateş düşürücü bir ilaç alınmalı, 5 gün süreyle antibiyotik tedavisi uygulamalı, geçmiyorsa bir uzmana danışılmalıdır.

Tatillerde beslenme düzeninin değişmesiyle oluşabilecek ishal vakalarına dikkat edilmelidir.

Mantar

Gerektiği gibi temizlenmeyen zeminler, şezlonglar, sandalyeler mantarın bulaşmasına neden olur.

Çok kaşıntılı olan hastalık, sütlü kahverengi veya sarı renkte ve mercimek büyüklüğünde lekeler halinde başlar. Lekeler etrafa doğru yavaş yavaş genişler ve birleşerek harita görünümü alır. Mantar, özellikle ayak parmaklarının araları ve genital bölgeler gibi nemli ve kapalı yerlere yerleşir.

Mantar hastalığını önlemek için, el ve ayakları yıkadıktan sonra parmak araları mutlaka kurulanmalı, yüksek ısılarda yıkanılmalı, kolay hava alan, terletmeyen ayakkabılar tercih edilmeli, dar giysiler giymekten kaçınılmalı, başkalarının havlusu kullanılmamalı, halka açık ve ortak kullanım alanlarında çıplak ayakla dolaşılmamalıdır.

Mantar hastalığının bilinen çok fazla çeşidi ve her birinin farklı tedavi yöntemleri vardır. Belirtiler görüldüğünde mutlaka doktora başvurulmalıdır.

İdrar Yolları Enfeksiyonu

Yaz aylarında tatile çıkanlarda en sık görülen enfeksiyondur. Özellikle kadınlarda daha çok rastlanır. Hastalığa, doğada yaygın olarak bulunan E. Coli bakterisi sebep olur.

Karın ve kasık ağrısı, idrar yaparken yanma ve acıma hissi, idrarın bulanık ve kanlı gelmesi, ateş, titreme gibi belirtilerin bir veya birkaçı, idrar yolu enfeksiyonunun belirtileridir. Yaz aylarında mikropların kolayca üremesi için uygun bir ortam oluştuğundan, hijyenik olmayan her ortamda enfeksiyon kapma riski vardır. Özellikle klozet, lavabo, banyo, havuz, kaplıca ve atıksuların karıştığı deniz suları en riskli ortamlardır. Yaz aylarında, vücudun terleme yoluyla su kaybetmesi nedeniyle, idrar miktarı azalıp koyulaşır. Bu da enfeksiyon riskini artırır.

Islak mayo ve çamaşırlarla oturulmamalı, bol sıvı alınmalı, genital bölgeler bol su ile yıkanarak temizlenmeli ve bir uzmana başvurulmalıdır.

Soğuk Algınlığı

Soğuk algınlığının belirtileri halsizlik, yorgunluk, tüm eklem kaslarında ağrı, üşüme, burun tıkanıklığı ve ateştir.

İyi uyumak, aşırı yorulmamak, soğuk içeceklerden kaçınmak, terliyken soğukta ve aşırı hava akımı olan yerlerde bulunmamak, banyodan hemen sonra dışarıya çıkmamak alınabilecek tedbirler arasındadır.

İyi dinlenmek, bol C vitamini almak, sigara ve alkollü içecekler kullanmamak, iyi ve dengeli beslenmek, 5 gün süreyle antigribal bir ilaç almak, soğuk algınlığının tedavisi için gereklidir. Hastanın durumu kötüleşirse mutlaka bir uzmana danışılmalıdır.

Gıda Zehirlenmesi

Aşırı bulantı, kusma, baş dönmesi, yüzde kızarıklık, halsizlik ve yorgunluk, gıda zehirlenmesinin en önemli belirtileridir.

Kusarak midedeki yiyecekler çıkarılmalı, iyileşme hissedilmiyorsa hemen bir uzmana danışılmalıdır.

YILAN, AKREP, ZEHİRLİ BÖCEK SOKMALARI

Kesin olarak bilinen ya da şüphelenilen durumlarda yapılması gerekenler şunlardır:

Kol, bacak gibi bandaj uygulanacak bölgelerde, ısırığın gövdeye yakın tarafına sıkı bir bandaj uygulanır, ısırık küçük bir kesikle genişletilir ve kan emilerek tükürülür. İşlem 5-6 kez tekrar edilir. Isırılan yerin üzerine buz tatbik edilir.

Hasta sırtüstü yatırılıp en kısa zamanda en yakın sağlık kuruluşuna götürülüp, zehirli hayvan ve böceğe uygun serum uygulanılır.

ALERJİLER

Alerjik nezlesi olanlar bitki örtüsüne, göz alerjisi olanlar polene dikkat etmeli, yanlarında mutlaka antihistaminik bir tablet ve pomat bulundurmalıdır.

Nefes darlığı hissetmeye başlandığında mutlaka doktora başvurulmalı, her türlü enjeksiyonun mutlaka tecrübeli bir sağlık memuru tarafından yapılmasına özen gösterilmelidir.

Gözde kaşınma, yanma, aşırı sulanma, kanlanma gibi alerjiden kaynaklanan belirtiler görüldüğünde bir doktora başvurulmalıdır.

BESLENME VE DİYET

Tatillerde beslenme düzeninin değişmesiyle birlikte oluşabilecek rahatsızlıkları önlemek için, yiyeceklere dikkat edilmelidir.

Tatil sırasında akşam yemeklerini 19:30 veya 20:00'de yemeye özen gösterilmeli, salata ve sebze yemekleri, sütlü ve meyveli tatlılar tercih edilmeli, taze sıkılmış meyve suları içilmelidir.

Küçük tabaklardan yemek yiyerek, porsiyonları küçük tutarak, tatil boyunca spor yaparak, bünyenin yorulması engellenmelidir.

Cildi korumak için, A vitamini açısından zengin yağlı balıklar, havuç, domates, kayısı, koyu yeşil renkli sebzeler, patates, meyve, zeytinyağlı yemekler yenilmeli; yemeklerde ayçiçeği, badem, fındık ve soya yağı kullanılmalıdır.

JİNEKOLOJİ

Tatil döneminin adet düzenine göre ayarlanması ya da hekim kontrolünde geciktirilmesi, tatil sonrasında oluşabilecek genital hastalıklardan korunmak açısından gereklidir.

KESİK VE YARALANMALAR

Düşmeler ve kesici maddelerden kaynaklanan yaralanmalardır.En önemli belirtileri etkilenen bölgede kanama ve ağrıdır.Yarayı, alkol içermeyen antiseptik sıvı ile temizlemek,bez veya pamukla bastırarak kanamayı durdurmaya çalışmak ve buz uygulamak en uygun tedavi yöntemleridir.

batu nerden kopyalıon bunları ayptır sorması.. ??